Jump to content

Lus na hÁise

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
WD Bosca Sonraí Ainmhí BheoLus na hÁise
Centella asiatica Cuir in eagar ar Wikidata

Cuir in eagar ar Wikidata
Stádas caomhnaithe
Speiceas is lú imní
UICN168725 Cuir in eagar ar Wikidata
Tacsanomaíocht
For-ríochtEukaryota
RíochtPlantae
OrdApiales
FineApiaceae
GéineasCentella
SpeiceasCentella asiatica Cuir in eagar ar Wikidata
Urb., 1879
Ainmníocht
BasainmHydrocotyle asiatica Cuir in eagar ar Wikidata

Planda bláthanna, ilbhliantúil, luibheach, sioc-leochaileacht, is ea Lus na hÁise , nó mar is fearr aithne air Centella asiatica. Baineann an planda seo leis an bhfine Apiaceae, fofhine Mackinlayoideae.

Tá an planda dúchasach san Áise.[1][2]. Úsáidtear é mar glasra cócaireachta agus mar luibh leighis.

Centella asiatica i Karnataka, an India.

Fásann Cantella  i dtalamh báite  trópaiceach.[3] Tá gais tanaí aige, agus iad ina stólain reatha, glas go scothdhearg-glas i ndath, a nascann na plandaí le chéile. Tá barra cruinne, gaisfhada, glas, aige, a bhfuil réidhuigeacht  le féitheacha palmatacha líonacha. Iompraítear na duilleoga ar pheitíní ingearacha, thart ar 2 cm.  Tá an fréamhstoc comhdhéanta de riosóim, ag fás go hingearach anuas le fána. Tá dath geal orthu agus bíonn siad clúdaithe le fréamhribí.[4]

Tá Centella asiatica dúchasach i bhfo-ilchríoch na hIndia,  nOirdheisceart na hÁise, agus  i réigiún bhogacha Oirdheisceart na Stáit Aontaithe.[5][6]

Feidhm chócaireachta 

[cuir in eagar | athraigh foinse]
Deoch fhionnuar is ea Bai bua bok sa Téalainn


Féideartha mar uirlis fhítileasúcháin

[cuir in eagar | athraigh foinse]

I gcomhthéacs na fítileasúcháin de, tá an-phoitéinseal ag baint le C. asiatica mar  uirlis fhíteastósctha  toisc go bhfuil ar a chumas miotail a bhaint aníos agus a thrasghluaiseacht ó fhréamh go meathán nuair a fhástar é in ithir trom-mhiotal-éillithe.[7]

Na comhdhúile tríteirpéine de Centella asiatica

.[8][9][10]

Cumaisc R' R"
Aigéad áiseach H OH
Aigéad brámach OH OH
Áiseachóisiod H O-glúcóis-glúcóis-ramnós
Madecassóisiod OH O-glúcóis-glúcóis-ramnós
  1. "Plant Profile for Centella asiatica".Check date values in: |access-date= (help)
  2. "Centella asiatica".
  3. "Comprehensive Guide to Gotu Kola (Centella asiatica)".
  4. "{{{title}}}" (September 2006). Evid Based Complement Alternat Med: 349–57. 
  5. "Centella asiatica".
  6. "Centella asiatica".
  7. Abd Manan F, Chai TT, Abd Samad A, Mamat DD (2015) Evaluation of the phytoremediation potential of two medicinal plants. Sains Malaysiana 44(4): 503–509 .
  8. Singh B. and Rastogi, R. P. 1969. A reinvestigation of the triterpenes of Centella Asiatica. Phytochemistry 8: 917-921.
  9. Singh, B. and Rastogi, R.P. 1968. Chemical examination of Centalla Asiatica Linn - III. Constitution of brahmic acid. Phytochemistry 7: 1385-1393. doi:10.1016/S0031-9422(00)85642-3
  10. "Textbook of natural medicine" (2012). Edinburgh: Churchill Livingstone. CS1 maint: Extra text: authors list (link) "Textbook of natural medicine" (2012). Edinburgh: Churchill Livingstone. 

Naisc sheachtracha

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  • Caldecott, Todd (2006). "Ayurveda: The Divine Science of Life". Elsevier/Mosby.  Tá mionsonraithe monagraf ar Centella asiatica (Mandukaparni; Gotu Páistí) chomh maith le plé ar na buntáistí sláinte agus a úsáid i gcleachtas cliniciúil